4 oktober 2023 | De Universiteit Maastricht komt met een nieuw verplicht keuzeblok om geneeskundestudenten het ziekenhuis uit te krijgen. Het blok ‘Gezondheid, Preventie en Samenleving’ heeft als doel om masterstudenten met een andere bril naar gezondheid en zorg te laten kijken.

Rianne Reijs, arts M+G/jeugdgezondheid bij de GGD in Zuid-Limburg en onderzoeker aan de universiteit van Maastricht is warm pleitbezorger van het nieuwe keuzeblok. ‘Er is steeds meer werk voor artsen buiten het ziekenhuis. Dus het is belangrijk dat studenten daar in de opleiding ook echt mee in aanraking komen.’ 

“Onnodig bewust onbekwaam”

‘Het gros van de geneeskundestudenten komt na de opleiding niet in het ziekenhuis terecht. Maar als ze solliciteren op arts-functies buiten het ziekenhuis, dan hebben ze vaak niet de juiste kennis op zak.’ Rianne noemt die artsen “onnodig bewust onbekwaam”, omdat ze er op de opleiding geen kennis over hebben opgedaan. 

‘De opleiding is te veel gericht op ziekenhuiszorg. En je ziet ook dat studenten vol gaan voor hun droomspecialisatie, bijvoorbeeld neurochirurgie, terwijl er maar een paar plekken beschikbaar zijn. Dat leidt tot een soort concurrentiestrijd. Ze gebruiken dan hun coschappen om een indrukwekkend cv op te bouwen, heel specifiek in die richting. Maar uiteindelijk lukt een groot deel het niet om die droomspecialisatie waar te maken. Vaak kijken ze pas daarna wat er nog meer is en komen ze uit bij sociale geneeskunde. Dat is zonde van de tijd. Dat zijn verloren jaren.’ 

Coschap bij gemeente

Daarom is ze zo blij dat dit achtweekse keuzecoschap niet mag worden gedaan in traditionele functies, zoals kno-arts, internist of huisarts. Ondanks die beperkingen zijn de mogelijkheden eindeloos. ‘Je kan dit keuzeblok zelfs doen op plekken waar nu helemaal geen arts werkt, zoals een gemeente. Ook de Johannes Wier Stichting, die zich inzet voor mensenrechten in de gezondheidszorg is een mooie organisatie voor werkplekleren.’ 

De afgelopen tijd heeft Rianne veel organisaties aangeschreven om plekken te vinden. ‘Het voelt voor instanties logisch om samenleving en gezondheid met elkaar te verbinden. Ze vinden het dus niet raar als ik ze vraag of een arts in opleiding bij hen een stage kan lopen. Inmiddels worden we zelfs door organisaties benaderd met de vraag of ze een opleidingsplek mogen zijn. Bijvoorbeeld door de Groene Zorg Alliantie, die zich inzet voor een vergroening van de zorg en planetaire gezondheid.’  

Voorkomen is beter dan genezen

Het idee achter het keuzecoschap ‘Gezondheid, Preventie en Samenleving’ is dat artsen moeten snappen dat je beter kan voorkomen dan genezen. ‘Kijk naar Zuid-Limburg. Hier is van oudsher veel gezondheidsachterstand. De GGD en de klassieke gezondheidszorg kunnen dat niet oplossen. Daarvoor hebben we artsen op andere plekken nodig. In de toekomst wordt steeds meer om preventie gevraagd. Dat is een onmisbare competentie en daar moet de opleiding geneeskunde zich op aanpassen.’ 

Opleiding differentiëren

De richting die de opleiding geneeskunde in Maastricht opgaat, is wat Reijs betreft onmiskenbaar. ‘We gaan af van een opleiding waarin we alle studenten dezelfde kennis geven. Dat is zinloos, want ze komen op verschillende plekken terecht en hebben verschillende kennis nodig. Daarom moeten we de opleiding differentiëren, verbreden en niet alle studenten hetzelfde leren. Uiteindelijk moeten we ervoor zorgen dat artsen als groep alle kennis hebben.’