Project Description

Recent werd bekend dat Facebook en andere social media een grote rol spelen in het verspreiden van (des)informatie over vaccinaties, bijvoorbeeld het HPV-vaccin. Hoe maak je nou een geïnformeerde beslissing over (nieuwe) vaccins?

Het meisje, 15 jaar oud, zit tegenover me. Zwart haar voor het gezicht, blik afgewend. Woorden heeft ze niet nodig om me te laten weten dat ze liever ergens anders is. Voor mij is het zoeken naar een ingang, tot ik ineens haar blik zie verscherpen als ze over rockmuziek begint, haar grote passie. Ze schrikt bijna als ik mee kan praten over bands als Volbeat en Disturbed. Toch handig, om overal iets van te weten als je jeugdarts bent.

Nu komt ze op gang. Ze vertelt onder meer dat ze erg introvert is, een matige band heeft met haar ouders (de combinatie ‘niet’ en ‘begrijpen’ komt meermaals voorbij) en dat haar opa een jaar geleden is overleden aan keelkanker. Ze vertelt als ik hiernaar vraag dat ze de HPV-vaccins heeft overgeslagen toen ze 12 was. Ze had op social media gelezen en via vriendinnen gehoord dat deze niet goed beschermen tegen kanker, onveilig kunnen zijn en ook haar ouders waren erg sceptisch geweest.

Ik probeer, zonder haar over te willen halen, uitleg te geven over het vaccin. Dat niet alle types HPV in het vaccin zitten, maar de kans op baarmoederhalskanker wel 75% lager wordt door vaccineren. Dat het ook kan beschermen tegen andere soorten kanker. Dat zelfs de keelkanker waaraan haar opa is overleden veroorzaakt kan worden door een type HPV, en daarom nu ook jongens gevaccineerd zullen worden. En dat ze het nog steeds zou kunnen inhalen via de GGD.

Aan het eind van het gesprek stuur ik haar nog meer informatie op, en zegt ze opnieuw na te zullen denken over wel of niet vaccineren. Wat op dat moment het mooiste is wat ik kan hopen: dat ze, gewapend met goede informatie, opnieuw een eigen inschatting kan maken.

Hajo Krol, jeugdarts

In 2006 werd het vaccin tegen HPV geïntroduceerd, waarna meer dan 80 landen zijn gestart met het inenten van meisjes hiertegen. Ook jongens worden in steeds meer landen gevaccineerd, omdat ook zij HPV-gerelateerde kanker kunnen ontwikkelen. Toch blijkt bijna een meerderheid van posts over het vaccin op Facebook risico’s uit te vergroten en te verergeren. En juíst deze posts worden het meest gedeeld en gezien, omdat ze zo sensationeel zijn.

Nu staan we opnieuw aan het begin van een nieuw vaccin, namelijk dat tegen het coronavirus. En opnieuw zien we hetzelfde gebeuren: keiharde meningen van experts zonder expertise; en technologiebedrijven die keihard moeten werken om een topje van de ijsberg ‘fake news’ te verwijderen uit hun social media. Laten we er alles aan doen om ervoor te zorgen dat mensen goed geïnformeerd hun keuzes kunnen maken.

Kijk voor meer informatie over vaccineren tegen het coronavirus op de website van de Rijksoverheid: Vaccinatie tegen het coronavirus | Rijksoverheid.nl

Deze blog verscheen eerder op www.ggdru.nl