Project Description

Er is een hypothese dat het Romeinse Rijk ten onder is gegaan aan loodvergiftiging. De Romeinen dronken wijn uit loden bekers. Bovendien voegden wijnmakers in die tijd loodhoudend conserveermiddel aan de wijn toe. Forse loodinname zou geleid hebben tot bizar gedrag van onder andere Nero, Claudius en Caligula, wat hun regeercapaciteiten niet ten goede is gekomen. Een dergelijke acute loodvergiftiging is tegenwoordig zeldzaam. Toch is dit eeuwenoude probleem de wereld nog niet uit. Het terugdringen van de blootstelling aan lood is nog steeds een van de thema’s binnen het brede werkveld van een arts Maatschappij en Gezondheid.

Artsen Maatschappij en Gezondheid werken niet in een ziekenhuis, maar midden in de maatschappij: op school, op straat, bij een GGD of in het gemeentehuis. Van antibioticaresistentie tot lijkschouwing, van megastallen tot schoolverzuim en van tuberculosebestrijding tot obesitas. Het werkterrein van een arts M&G is veelzijdig. Ze zetten zich daarbij niet alleen in voor de individuele patiënt, maar ook voor de hele bevolking. Gek genoeg is dit mooie en afwisselende vak vrij onbekend onder geneeskundestudenten. Hierdoor blijft de instroom van nieuwe artsen M&G achter. Het is dus tijd voor meer aandacht voor en uitleg over dit specialisme. Terug naar het voorbeeld over lood.

Schadelijker dan gedacht

In woningen gebouwd voor 1960 duikt nog met enige regelmaat een oude loden drinkwaterleiding op. De Gezondheidsraad schat dat het in Nederland om zo’n 200.000 woningen gaat. Vaak zijn de bewoners hier echter niet van op de hoogte. Tegelijk weten we door Europees wetenschappelijk onderzoek dat lood schadelijker is voor de gezondheid dan enkele jaren geleden werd gedacht. Lood heeft een negatief effect op de hersenontwikkeling. Bij jonge kinderen kan dit enkele IQ-punten verschil maken.

Loodboodschap

In een maatschappij waar 12 procent van de kinderen te kampen heeft met overgewicht of obesitas en waar veel kinderen frisdrank mee naar school krijgen, is het goed nieuws dat steeds meer kinderen vaker water drinken. Hoe breng je dan de boodschap dat het water in sommige oude woningen of schoolgebouwen mogelijk te veel lood bevat? Wat we willen bereiken is dat de oude leidingen worden vervangen, niet dat de kinderen weer massaal aan de cola gaan. Dit vraagt daarom niet om een grote publiekscampagne, maar om advisering op maat in de spreekkamer van de jeugdarts.

Het juiste gewicht op de juiste plek

Maar als je het probleem echt goed aan wilt pakken, moet je uit je spreekkamer komen. Als arts M&G zit ik om de tafel met de drinkwaterbedrijven en gemeenten om gezamenlijk op te trekken bij de lokale inventarisatie van de loden leidingen. Nog beter zou het zijn als er een meldplicht komt voor de aanwezigheid van loden waterleidingen bij de verkoop of verhuur van een woning. En daarvoor moet je bij de Tweede Kamer zijn. Landelijk overleg met de Gezondheidsraad en de verschillende betrokken ministeries hoort daarom ook bij mijn werkzaamheden. Bij elk volksgezondheidprobleem kijk je als arts M&G naar al deze verschillende niveaus om elk onderwerp met het juiste gewicht en op de juiste plek onder de aandacht te brengen.