Project Description

Mijn haren wapperen in de wind, mijn oren suizen, de zweetdruppels van de klim drogen op. Ik ga met meer dan 40 kilometer per uur op de fiets een berg af. Zonder helm. Natuurlijk zonder helm. 

Zonder helm? Natuurlijk? Voor mij en veel van mijn generatiegenoten is dat vanzelfsprekend. We zijn zo opgegroeid. Het zit in ons gedrag ingebakken. Ik merk dat ik me niet aangesproken voel door de nieuwe veiligheidsnormen. “Het is toch al die tijd goed gegaan?” zingt door mijn hoofd. Ondertussen adviseer ik dagelijks ouders over gezond en veilig opgroeien en verwacht ik ook nog eens dat ze mijn adviezen serieus nemen. Maar hoe serieus neem ik zelf de gezondheidsadviezen die ík krijg? Het zet me aan het denken… 

Je gedrag veranderen, op welke manier dan ook, kost moeite. Soms meer, soms minder. Iets anders eten als ontbijt, op de fiets naar je werk in plaats van met de auto of stoppen met roken. Gedragsverandering is niet vanzelfsprekend. Voor kinderen geldt dit ook. Zonder speen of in een nieuw bed gaan slapen, uit een beker drinken, zelf lopen in plaats van getild worden, nieuw voedsel eten, bij een nieuwe peuterspeelzaal starten of een nieuw broertje of zusje: al deze dingen vragen een aanpassing van gedrag en dat kan moeilijk zijn voor een kind. 

Als een kind iets moeilijk vindt, maakt hij het zijn ouders soms best lastig. Ouders stellen daar vragen over bij het consultatiebureau. En dat is fijn. Jeugdartsen en jeugdverpleegkundigen kunnen dit soort vragen beantwoorden. We geven advies dat past bij de situatie en kunnen zo samen met de ouders voorkomen dat er een probleem ontstaat. Het resultaat van onze advisering is niet zo makkelijk te meten in tijd en geld. Dit heet de preventieparadox: door een probleem te voorkomen ontstaat er géén probleem. Hierdoor kan het lijken alsof het voorkomen van het probleem niet nodig was. En toch is dat waar ik als jeugdarts voor ga en sta. Het voorkomen van problemen. Preventie.  

En nu dus die fietshelm; zit ik zelf midden in een preventieparadox? Moet ik toch het vrijblijvende advies opvolgen en ga ik met het dragen van een fietshelm veel problemen voorkomen? Ik ben er eerlijk gezegd nog niet uit. Maar áls ik de helm ga dragen, weet ik zeker dat het mij veel moeite gaat kosten. Aanpassing van gedrag, het kan best moeilijk zijn.  

Lucy Smit, arts M+G/jeugdgezondheid

Deze blog is onderdeel van De Jeugdarts blog. Een initiatief van de jeugdartsen van JGZ Kennemerland