Gezondere mensen begint bij gezondere leefomgeving
Er is meer actie nodig om de vervuiling te stoppen die het hele ecosysteem uit balans brengt, zodat de kans dat we ziek worden afneemt. Niet alleen van mensen binnen overheden en bedrijven maar van íeder mens. Dat zegt arts medische milieukunde Nora van Gaal in Trouw. ‘We moeten systemisch kijken naar een oplossing’.
Nora van Gaal is van kinds af aan begaan met wereld. Als arts medische milieukunde let ze op de relatie tussen leefomgeving en menselijke gezondheid. Ze stelt in het artikel dat de gezondheid van mens en milieu te weinig meespeelt bij het gebruik van pesticiden en pfas. Want: ‘Als het milieu ongezond is, kúnnen wij niet gezond zijn.’
Onzichtbaar
Een van de problemen is dat genoemde stoffen niet zichtbaar zijn als ze in het water zitten. Ze komen onder meer in ons lichaam terecht via grondwater, groente uit eigen tuin of eieren van eigen kippen. Afstoten gaat heel langzaam. Volgens schattingen is de hoeveelheid plastic in ons lijf al vergelijkbaar met één creditcard per persoon. Pfas heeft mogelijk een nadelig effect op het immuunsysteem. De stof wordt geassocieerd met een grotere kans op lever- en schildklierafwijkingen, een verlaagd geboortegewicht en een verhoogd risico op nier- of teelbalkanker. Bij pesticiden vermoeden wetenschappers een verband met de ziekte van Parkinson.
Wicked problem
Het is een wicked problem, legt Nora uit. Er is niet één bron en één probleem. ‘We kunnen zeggen: pesticiden veroorzaken gezondheidsproblemen, of pfas doen dat, dus daar moeten we mee stoppen. Maar pfas zijn forever chemicals, die verdwijnen niet meer zomaar. We hebben die milieuvervuiling al veroorzaakt. Hetzelfde geldt voor pesticiden. Dus we moeten verder gaan dan alleen het gebruik stoppen.’
Planeet gezonder maken
In een eerder artikel op artsmg.nl pleitte Nora al voor het gezonder maken van de planeet omdat dit veel ziekten kan voorkomen. Vraag is hoe dat kan. In Trouw noemt ze bewegingen die haar inspireren, zoals regeneratieve landbouw. Bodemzicht, de boerderij van Anne van Leeuwen, is hiervan een voorbeeld. Voedselproductie en natuurherstel gaan er hand-in-hand. Een ander voorbeeld is project Drinkbare rivieren van Li An Phoa. Zij loopt letterlijk langs de rivier, meet de waterkwaliteit en mobiliseert betrokkenen om deze te verbeteren.
‘Iedereen heeft een rol in de oplossing’
Te veel, te weinig of vervuild water heeft allemaal invloed op de gezondheid van de mens, zegt Nora. ‘Te veel water kan directe schade met zich meebrengen, gevaar, zo hebben we gezien bij de overstromingen in Limburg. Te weinig water is direct voelbaar: het RIVM waarschuwt dat er in 2030 misschien niet genoeg drinkwater is. En water is voorwaardelijk om te leven. Als het water vervuild is, krijgen wij die vervuiling vanzelfsprekend binnen.’
De inzet van jurist Jessica den Outer voor de rechten van de natuur spreekt Nora ook erg aan, omdat zij net als Van Leeuwen en Phoa verschil maakt. Uiteindelijk moet ieder mens wat doen, vindt Nora. ‘Iedereen heeft een rol in de oplossing. Als je een steentje in de rivier legt, verandert de hele loop. Ik geloof dat het kan.’
Nora van Gaal is arts medische milieukunde en aangesloten bij De Jonge Arts M+G.