Essay over kidfluencers
Of het nu de Zoete Zusjes zijn of de familie Bellinga, steeds vaker zijn jonge kinderen te zien op social media. Deze kidfluencers plaatsen daar niet alleen filmpjes, maar prijzen er vaak ook producten aan. Doen ze dit echt omdat ze het leuk vinden of is het eigenlijk kinderarbeid?
Jeugdarts en aios maatschappij + gezondheid Annemarie Bolt ging op onderzoek uit en concludeert dat het laatste het geval is. ‘Hoog tijd dat jeugdartsen zich uitspreken richting overheid, om wetgeving te stimuleren.’
‘Mijn eigen kinderen kijken vaak naar filmpjes met kindervloggers’, vertelt Annemarie. ‘Daarin zie je ze vaak allerlei challenges doen met hun ouders. Dat lijkt op het eerste gezicht hartstikke leuk, maar ik begon me af te vragen: willen kinderen dit écht zelf of staan ze (onbewust) onder druk van hun ouders? Die het zelf leuk vinden om online in de belangstelling te staan én die er geld aan verdienen. En lijdt de mentale gezondheid van kinderen daar niet onder?’
Onderbuikgevoelens onderbouwen
Dus toen tijdens de 2e fase van haar opleiding arts M+G bij de module Beheer en Sturing de vraag kwam om stelling te nemen over een actueel onderwerp, hoefde ze niet lang na te denken. ‘Mijn onderbuikgevoel zei dat deze filmpjes de privacy en het welzijn van kinderen schaden, en dat er regels moeten komen om deze ontwikkeling een halt toe te roepen. Omdat ook gevraagd werd mijn standpunt zo effectief mogelijk uit te dragen, besloot ik onderzoek te doen om tot een gedegen onderbouwing te komen. Dat heeft toch meer gewicht dan als individu een brief naar de Tweede Kamer sturen.’
Annemarie bestudeerde bestaande onderzoeken, sprak met experts en verwerkte de resultaten in een essay. De veelzeggende titel daarvan luidt ‘Kidfluencing is geen hobby maar kinderarbeid’. Je zou zeggen dat de zaak eenvoudig ligt, omdat kinderarbeid verboden is. Maar vloggen zit volgens Bolt in een schemergebied waar niet echt regels voor zijn. En die zijn wel nodig, vindt ze.
Negatief zelfbeeld
‘Er zijn op dit moment nog maar weinig kidfluencers die volwassen zijn’, vertelt Annemarie. ‘Maar van kindsterren als Macaulay Culkin uit Home Alone, popster Britney Spears en actrice Lindsay Lohan, weten we wel dat zij last hadden van hun succes. Ze kregen te maken met verslavingen, eetstoornissen en mentale problemen. Kindsterren hebben vaak een negatief zelfbeeld. Je kunt je voorstellen dat het voor kidfluencers lastig is om een eigen identiteit te ontwikkelen, doordat ze steeds een rol spelen. Vaak doen ze dat onder druk van hun ouders die graag willen dat hun kind een product aanprijst omdat een bedrijf daarvoor betaalt. Kinderen kunnen ook druk voelen doordat ze duizenden kijkers hebben, op vaste tijden moeten vloggen en ook nog huiswerk moeten maken.’
Bewustwording
Als jeugdarts staat Annemarie voor de gezondheid van kinderen. ‘Daarom vind ik het belangrijk dat we als jeugdartsen in actie komen, bijvoorbeeld richting overheid. Daarnaast mogen we iets van bedrijven verwachten. Zij denken misschien dat het geen kwaad kan om kinderen speelgoed of een weekendje weg aan te bieden en staan mogelijk niet genoeg stil bij de gevolgen. Net zoals steeds meer bedrijven het niet meer oké vinden om kleding te maken door kinderen in verre landen, moeten ze dit ook niet meer willen.’
Annemarie zegt dat haar essay al veel positieve reacties opgeleverd en dat ze daar erg blij mee is. ‘Het onderwerp staats steeds meer in de spotlights staat. Dat is belangrijk want verandering begint met bewustwording. De vereniging van Jeugdartsen heeft al laten weten het gesprek aan te willen gaan om te kijken welke acties we kunnen ondernemen.’